بیشتر رانندگان در برهه ای از زندگی خود پنچر شدن لاستیک ماشین خود را تجربه کرده اند. پنچر شدن هایی که در آخرای شب یا در هوای نامناسب در جاده اتفاق می افتد، شرایطی را بوجود می آورند که ممکن است ایمنی راننده و سرنشینان را به خطر بیاندازد. هیچ تضمینی برای پنچر نشدن لاستیک ماشین وجود ندارد ولی می توانیم با آگاهی از دلایل و نگهداری تایر، وقوع آن را کاهش دهیم و بدانیم که چرا لاستیک خودرویمان پنچر می شود؟ در اینجا به بررسی بیشتر عواملی که باعث پنچر شدن تایرها می شوند، می پردازیم.
در زمان پنچر شدن لاستیک خودروتان همچنین می توانید از خدمات پنچرگیری کیان باتری استفاده کنید.
دلایل پنچر شدن لاستیک ماشین
گرما
یکی از مهم ترین دلایل پنچر شدن لاستیک خودرو، گرمای هوا است. هنگامی که هوا بیش از حد گرم باشد، لاستیک و سطح آسفالت نیز بسیار گرم خواهند شد. افزایش دما، باعث می شود که فشار هوای موجود در لاستیک خودرو افزایش پیدا کند. در نتیجه، فشار هوای موجود در لاستیک، از حد تحمل لاستیک فرا تر می رود و لاستیک خودرو پنچر می شود.
شرایط بد جاده ای
شایعترین علت پنچر شدن لاستیک، جاده های ناامن و رفتن روی اشیاء تیز می باشد. هرچه شرایط جاده بدتر باشد، احتمال پنچری لاستیک خودرو بیشتر می شود. آسفالت بد، چاله چوله های خیابانها، اشیای تیز همانند: خرده سنگ ، خرده شیشه و … همه ی اینها موارد و شرایطی هستند که باعث بروز مشکل در لاستیک می شوند. هیچ راننده ای طرفدار چاله ها و جاده های ناهموار غیر نیست، این شرایط نه تنها خیلی آزار دهنده هستند بلکه باعث خرابی خودرو و لاستیک ها نیز می شوند.
برای کاهش پنچری در جاده ها اگر در حال رانندگی هستید با احتیاط برانید، رانندگی ایمن شما یک اقدام پیشگیرانه است که می تواند از آسیب رساندن شرایط بد جاده به لاستیک های خودرو جلوگیری نمایید. اگر مجبور شوید در جاده ای ناهموار و پر از دست انداز و چاله چوله رانندگی کنید بهتر است از سرعت خود اطمینان حاصل کنید و تا حد امکان از آن بکاهید و از خودروهای جلویی فاصله بگیرید زیرا با اینکار فرصت دیدن دست انداز ها و چاله ها را دارید و می توانید با دقت از آنها عبور کنید. همچنین مراقب زباله ها و بقایای باقی مانده روی سطح جاده، مانند شیشه شکسته، میخ ، اشیای نوک تیز و… باشید.
سرعت بالا
یکی دیگر از مهم ترین دلایل پنچر شدن لاستیک خودرو، سرعت بالا است. با افزایش سرعت خودرو، اصطکاکی که بین لاستیک خودرو و آسفالت وجود دارد، به شکل قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد که باعث افزایش انرژی درونی می شود. انرژی درونی، یک انرژی تلف شده است که در اکثر مواقع باعث افزایش دما در اجسام می شود. با افزایش دمای لاستیک خودرو، میزان سیالیت آن افزایش خواهد یافت و همچنین به علت گرما، فشار هوای درون آن افزایش پیدا می کند. در نتیجه، احتمال پنچر شدن و یا انفجار لاستیک افزایش خواهد یافت. تلاش کنید که در سرعت های بسیار بالا رانندگی نکنید، زیرا پنچر شدن لاستیک در سرعت های غیر مجاز، می تواند بسیار خطرناک باشد و زندگی راننده و سرنشینان خودرو را به خطر بیندازد.
سایش لاستیک
همیشه یک دلیل اصلی و قطعی برای ترکیدن و پنچر شدن لاستیک وجود ندارد. گاهی ممکن است با گذشت زمان آج لاستیک از بین برود و باعث صاف شدن آنها شود که اصطلاحاً گفته می شود تایر ساییده شده است. ساییدگی قدرت اولیه ی لاستیک را می گیرد و باعث می شود که لاستیک در مقابل شرایط مختلف ضعیف تر عمل کند. نحوه اجتناب از فرسایش و پارگی لاستیک کاملاً طبیعی است ولی چند کار وجود دارد که می توانید با کمک آنها این روند را به حداقل برسانید.
- روشن کردن و توقف کردن ناگهانی خودرو
- تنظیم منظم چرخ ها (بالانس)
- حفظ فشار (باد) در لاستیک ها طبق اندازه توصیه شده و استاندارد
- چرخش منظم لاستیک ها (جابجایی لاستیک ها)
همچنین می توانید مقاله راهنمای نگهداری از خودرو را نیز مطالعه نمایید.
نفوذ اشیای تیز در لاستیک
در برخی مواقع، ممکن است که در مسیر، اشیای تیزی وجود داشته باشند که هنگام عبور خودرو، وارد لاستیک خودرو می شوند. لاستیک خودرو، در اثر ورود این اشیای تیز، پنچر خواهد شد.
استفاده از لاستیک های بی کیفیت
لاستیک ها، دارای کیفیت های متفاوتی هستند. در صورتی که یک لاستیک از کیفیت پایین تری برخوردار باشد، احتمال پنچر شدن آن نیز بالا تر است. در نتیجه، تلاش کنید از لاستیک های مرغوب و با کیفیت استفاده کنید.
تنظیم نبودن میزان باد لاستیک ها
در صورتی که میزان باد لاستیک ها کم تر از حالت عادی باشد، میزان اصطکاک میان لاستیک و سطح جاده افزایش خواهد یافت و دما بالا تر می رود. در این حالت، احتمال پنچر شدن لاستیک بسیار زیاد است.
توجه داشته باشید که اگر باد لاستیک های خودرو از حد مجاز بیشتر باشد، باعث می شود که فرسایش لاستیک ها افزایش یابد و در نتیجه احتمال پنچر شدن آنها افزایش یابد.
علامتهای لاستیک پنچر
پنچر شدن لاستیک خودرو علامتهایی دارد. اگر آنها را بدانید، زودتر متوجه پنچر شدن تایر ماشین میشوید:
سفت شدن فرمان خودرو
هنگامیکه تایر ماشین پنچر شده باشد، معمولاً فرمان سفت میشود و فرمان دادن برای راننده مشکل میشود. در این زمان به پنچر شدن لاستیکهای خودرو شک کنید و در اولین مکان مناسب ترمز کنید و لاستیکها را چک کنید.
لرزش لاستیک
وقتی لاستیک پنچر شود، خودرو شروع به لرزیدن میکند و حتی باعث خارج شدن کنترل فرمان خودرو از دست راننده میشود.
انحراف خودرو
وقتی لاستیک خودرو دچار پنچری شده باشد، معمولاً به سمت چپ و راست میلغزد و منحرف میشود. در این شرایط بهاحتمال زیاد لاستیکهای خودرو از بغل پنچر شدهاند و بهتر است سریعتر خودرو را پارک کنید و لاستیکها را بررسی کنید.
صدمات ناشی از حرکت با لاستیک پنچر
رانندگی کردن با لاستیک پنچر بسیار خطرناک است و میتواند باعث آسیب و صدمه دیدن قطعات دیگر خودرو شود. اما متأسفانه رانندگان به این موضوع توجه چندانی نمیکنند و هم باعث به خطر افتادن جان سرنشینان خودرو میشوند و هم از بعد مالی باید هزینه بیشتری برای تعمیر پنچری خودرو پرداخت کنند.
صدماتی که لاستیک پنچر به خودرو وارد میکند:
- مقاومت لاستیک پنچر نسبت به گرما بسیار پایین است. در صورت رانندگی طولانیمدت با لاستیک پنچر هر لحظه امکان دارد، لاستیک خودرو منفجر شود.
- رانندگی با لاستیک پنچر باعث ازبینرفتن آجها و نوارهای فولادی درون لاستیک خودرو میشود. در این مواقع اگر آجها و نوراهای فولادی آسیب ببینند، لازم است که تایرهای خودرو را عوض کنید و دیگر قابل تعمیر نخواهد بود.
- لاستیک پنچر بهراحتی به قسمت رینگ ماشین آسیب میزند و باعث چرخیدن و خمیده شدن آن میشود.
- سیستم جلوبندی خودرو و چرخهای ماشین همه به یکدیگر متصل هستند و درصورتیکه بالاستیک پنچر رانندگی کنید، سیستم بلبرینگ خودرو، تعلیق و فنربندی نیز دچار آسیب میشود.
- در صورت پنچر شدن لاستیک بهترین کار، کنار زدن کنار جاده و چک کردن لاستیکهای خودرو است. بهاحتمال زیاد پنچری لاستیک در زمانی که متوجه آن شدهاید، آسان باشد و هزینه کمتری بابت آن پرداخت کنید.
آموزش پنچر گیری خودرو
بهتر است در زمان سفر حتما تجهیزات فنی خودرو را بررسی کنید. در هر سفری ممکن است با حوادث پیش بینی نشده ای روبرو و اگر برای مقابله با آنها آمادگی نداشته باشید خاطره بدی از مسافرت خود داشته باشید. یکی از اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد، پنچر شدن لاستیک خودرو است و اگر تا به حال لاستیک ماشین خود را تعویض نکرده اید همراه ما باشید.
- اولین مرحله در آموزش پنچرگیری ماشین این است که ماشین را روی سطحی هموار و بدون شیب پارک نمایید. توجه داشته باشید که دور از جاده توقف کنید و چراغ های چشمک زن خودرو را نیز روشن کنید.
- ترمزدستی را کشیده و ماشین را روی دنده یک یا دنده عقب بگذارید. اگر خودرو اتومات است آن را روی حالت پارک (p) قرار دهید.
- در این مرحله یک جسم سخت مانند سنگ یا چوب را جلوی لاستیک های جلو و عقب ماشین قرار دهید.
- حال زمان پیدا کردن و خارج کردن تایر زاپاس از محل قرارگیری اش است. لاستیک زاپاس معمولا در صندوق عقب قرار گرفته است. ولی در بعضی ماشین ها نیاز است کفی صندوق عقب را کنار زده تا لاستیک زاپاس مشاهده شود. در خودروهای کراس اوور هم معمولا تایر زاپاس در پشت درب عقب جای دارد. در موارد کمی هم لاستیک زاپاس در زیر خودرو پیچ شده که در تصویر زیر چند نمونه محل قرارگیری تایرهای زاپاس نشان داده شده است.
- لاستیک زاپاس، جک و آچار را از ماشین خارج کرده و جک را زیر نوار آهنی لبه ماشین و نزدیک لاستیکی که قصد تعویض آن را دارید، بگذارید. (بهتر است پیش از جک زدن و بالا بردن خودرو از زمین پیچ های تایر معیوب را تا حدی باز کنید که سر جای خود شل شوند. چنانچه چرخ های ماشین دارای قالپاق هستند باید اول قالپاق را از سر جای خود بیرون آورد.
- جک را بالا برده تا جایی که وزن خودرو از روی تایر برداشته شده تا لاستیک از زمین جدا نشود. این امر مانع حرکت چرخ هنگام باز کردن پیچ ها می شود. توجه کنید که جک سر جای خود بی حرکت است و ماشین به طرف دیگر خود و نه جلو یا عقب خم شده باشد.
- پیچ ها دارای سرپوش پلاستیکی هستند که میتوانید آن را با دست جدا کنید. بعد با آچار پیچ در جهت خلاف عقربه های ساعت چرخانده. اگر پیچ ها خیلی سفت بودند می توانید از نیروی پا یا وزن خود برای چرخاندن آچار کمک بگیرید. پیچ ها را خارج نکنید بلکه تاحدی شل نموده که با دست باز شوند. برای باز کردن و شل نمودن مهره ها، خودرو را در دنده گذاشته و ترمز دستی را بکشید تا از حرکت اضافه رو به عقب و جلو هنگام باز کردن مهره ها جلوگیری شود. جهت بالانس و متعادل ماندن تایر، پیچ ها را به شکل ضربدری باز نمایید. به این نحو که پس از باز نمودن هر پیچ به سراغ پیچ مقابل آن در ضلع مخالف رفته نه پیچ کنارش.
- سپس پیچ ها را با دست شل کرده و بعد از اینکه همه آن ها شل شدند شروع به باز کردنشان کنید. خودروهای قدیمی پیچ ها در جهت مخالف شل می شوند اگر خودرویی این چنینی دارید بهتر است به جای تعویض لاستیک به فکر تعویض ماشین باشید.
- تایر پنچر را خارج کرده و آن به حالت خوابیده زیر ماشین و کنار جک بگذارید. چنانچه موقع جا زدن لاستیک، جک از سر جایش حرکت کرد این تایر کهنه مانع از برخورد ماشین به زمین یا صدمه به شما می شود. سپس لاستیک زاپاس را جاز بزنید و برای اینکه برعکس قرار ندهید توجه کنید که دریچه باد تایر باید رو به بیرون باشد.
- بعد با دست پیچ ها را ببندید. در این مرحله از آموزش پنچری ماشین نیز باید پیچ ها به شکل ضربدری بسته شوند تا لاستیک بالانس باشد. پیچ ها که سفت شدند از آچار کمک گرفته ولی برای مطمئن شدن از بالانس ماندن تایر فعلا نیاز نیست خیلی سفت شوند. فشار زیاد هم می تواند سبب جدا شدن جک گردد. بعد از پایین آوردن جک می توان پیچ ها را سفت کنید.
- جک را به اندازه ای پایین بیاورید که تایر روی زمین قرار گیرد ولی همه وزن ماشین روی لاستیک نباشد. اکنون پیچ ها را تا حد ممکن محکم کنید.
- سپس جک را کاملا پایین آورده و از ماشین جدا کنید. پیچ ها را به طور کامل سفت کرده و اگر سرپوش پلاستیکی دارند آن ها را نیز با دست محکم کنید.
در ویدیو زیر نحوه تعویض لاستیک خودرو توضیح داده شده است.